Maya van de Stichting Lezen en Schrijven heeft me gevraagd om aan een onderzoek van de RET mee te doen. Ze willen weten of reizen met de metro begrijpelijker kan worden voor laaggeletterden. Vandaag ga ik met Maya en een studente op reis. Ik ben best wel zenuwachtig, want hoe kijkt die studente tegen mij aan als voormalig laaggeletterde? Daar komt bij dat ik het niet fijn vind om met het openbaar vervoer te reizen, juist omdat er nog teveel onduidelijk is. Sommige trajecten ken ik uit mijn hoofd, maar meestal vraag ik aan een medereiziger of ik wel in de goede trein of metro zit.
We hebben op het station afgesproken en daar gaat het al meteen mis. Ik stuur een WhatsApp. Maya belt terug, ze staat ergens anders, zegt ze. Nu ga ik ervanuit dat ze achter het station staat in plaats van voor het station, omdat we bij de poortjes hebben afgesproken en daar zijn ook poortjes. Maar ook aan de achterkant is niemand te zien. Ik word er een beetje prikkelig van, omdat ik al een kwartier sta te wachten, dus ik ga toch weer terug naar de voorkant. Uiteindelijk vind ik ze buiten bij de bankjes voor het station. Maya stelt me voor aan Amy, de studente die het onderzoek voor de RET doet. Ze komt eerlijk en oprecht over. Ik vertel haar over mijn verleden en waar ik nog mee worstel, zoals het openbaar vervoer. Met Amy samen vul ik wat formulieren in voor het onderzoek. We downloaden de reisapp 9292. Wat een fijne verrassing, dit is een app waarmee ik kan omgaan! Dat had ik echt niet verwacht. Ik weet nog als de dag van gisteren hoe ingewikkeld het was om achter de computer je reisbestemming te vinden, en dan heb ik het nog niet eens over een app op je telefoon. Deze app maakt indruk. Ligt het nou aan mij of is die app zoveel verbeterd?
Maya zegt allebei: “Jij twijfelt minder en onderneemt meer, maar de app is ook is verbeterd.”
Als ik de roltrap op wil lopen vraagt Amy: “Welke metro moeten we hebben?”
Even ben ik overdonderd, maar op de app zie ik al: “Richting Nesselande.”
“En welke lijn is dat?”
Dan ben ik helemaal als een onbeschreven A4’tje en ik voel mijn hartslag oplopen. Rustig en kalm blijven, denk ik bij mezelf. Ach ja, natuurlijk, nu zie ik het, lijn B moeten we hebben. Van de stress schiet ik in de lach. Ik ben gewend om in te stappen en dan meteen te twijfelen en me af te vragen of ik het wel goed doe. Dan vraag ik mijn medereizigers of ik wel in de goede metro zit. Nu moet ik het echter zelf doen. Het doel is Rotterdam Centraal Station. We moeten overstappen op het Eendrachtsplein, dat is onbekend terrein voor me. Ik vertel dat ik normaal naar Beurs zou gaan en daar zou vragen waar ik op de metro naar Rotterdam Centraal moet stappen.
Maar Amy zegt: “Nee, nu gaan we de snelste route nemen.”
Op routebeschrijving staat een tram getekend, geen metro. Ik moet het juiste bord vinden naar de trams, omdat er meerdere uitgangen zijn. Gelukkig zie ik het hangen. We volgen het bord naar buiten. Daar komen we op een grote kruising terecht met een tramhalte.
Maya vraagt: Hoe nu verder, Koos?”
“Nu even op de borden van de tram kijken.” Ik kijk op het bord. “We zitten goed, deze gaat naar Rotterdam Centraal.”
“Welke een tramlijn is dit?” vraagt Amy.
“Het is tramlijn 7.”
“Weet je nog welke lijn we moeten hebben?”
“Lijn 4.”
“Wat zou jij doen als ik er niet was?”
“Ik zou blijven staan en met deze lijn naar het Centraal Station gaan.”
“Dat gaan we nu niet doen, we gaan nu op zoek lijn 4.”
Ik kijk om me heen, maar zie geen halte voor lijn 4, dus we steken over. Daar vind ik wel tram 4, maar niet in de goede richting. Het staat echt slecht aangegeven. Daar heb je het gedoe waar ik bang voor was! Ik zou tevreden zijn met lijn 7. We steken weer over naar de andere hoek van de kruising, ik kan het niet vinden. Amy laat me weer kijken op de app, maar daar heb ik er niet zo veel aan omdat de app niet duidelijk aangeeft waar we staan. “Dat hadden ze beter met een pijltje kunnen doen,” vind ik. “Google Maps doet dat duidelijker, daar zie je waar je naar toe gaat. Hier word ik alleen maar onzeker van.”
Amy zal het aan de RET doorgeven dat het niet duidelijk is bij welke halte je staat. Uiteindelijk laat Amy me zien waar ik sta en wijst me de goede halte. Zo komen we met lijn 4 zonder overstappen op Centraal Station aan. Hèhè! Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik het er toch beter vanaf heb gebracht dan ik dacht.
Amy heeft hier drie uur voor moeten reizen vanaf boven Amsterdam, en dat zonder betaald te krijgen. Volgende keer geef ik haar een gedichtenbundel van Dick en een boek van mezelf, neem ik me voor. Ik heb toch een pietsie meer zelfvertrouwen gekregen dankzij haar.