Wij gaan het seizoen afsluiten met de ondersteuners van het ABC, een organisatie voor en door ambassadeurs. Daarvoor zijn we bij de Beren, een restaurant in Schiedam. Ik vind dat ik nog steeds niet goed genoeg ben in mijn taalvaardigheden.
Iedereen die ik ken zie ik in gedachten voorbij gaan. Ze vertellen me hoe ik vooruit ben gegaan en dat ik niet meer laaggeletterd ben. Toch, als ik naar de menukaart kijk, zie ik Engelse en Franse woorden staan die ik niet ken. Edith is daar vrij goed in. Ik vraag me af hoe een entrecote eruit ziet en wat voor vlees het is. Normaal gesproken bestel ik geen eten waar ik geen beeld van heb om teleurstellingen te voorkomen. Toch wil ik het nu eens anders doen. Hans zit naast me, hij heeft ook moeite met lezen en schrijven gehad. We hebben bij elkaar in de klas gezeten op de technische school.
“Hans, wat was nu een entrecote?”
“Dat is heel mals vlees, erg lekker Koos. Maar je kan toch lezen?”
“Ja Hans, maar ik heb mijn bril niet bij me en ik wist niet wat een entrecote was.”
“Wil je dan niet weten wat de rest is, zodat je een goede keuze kan maken? Wacht, ik lees even de gerechten op.”
Hij leest alle gerechten voor en legt uit wat het is. Ik kan al een hele tijd niet zomaar uit eten. Ik heb het geld gewoon niet. Gelukkig gaat het nu alweer wat beter. Een paar maanden geleden stond het water letterlijk tot aan de lippen. Toch schaam ik me dat ik het aan Hans moet vragen. Op het laatst kies ik de entrecote. Ga ik voor 200 gram of voor 300 gram? Ik heb hier al eens eerder gegeten. Ik weet dat je weinig groenten en patat krijgt. We gaan na het eten naar de bioscoop en ik wil niet met een hongerig gevoel zitten. Doordat ik te dik ben geworden, kan een grote portie reacties bij anderen oproepen. Daar zit ik niet op te wachten, maar toch kies ik voor de 300 gram. De reactie was maar heel kort.
Dan wordt het eten geserveerd. Ik ben zo blij dat ik voor die 300 gram heb gekozen. De groenten passen in een vingerhoedje en de patat is nog geen hele aardappel, zo weinig is het.
Mijn schaamte is meteen weg. Behalve dan de gedachten over het Engels en Frans, maar mijn moedertaal is nu eenmaal Nederlands.
Mijn digitale vaardigheden zijn ook niet goed. Of ben ik nu te perfectionistisch? Nu denk ik weer aan Caroline die zal vragen hoe duur het woord perfectionistisch is. Als ik het uit moet leggen zou ik zeggen: het is iemand die alles heel erg goed wil doen. Heb ik opgezocht. Ik weet ook dat vooruitgang een valkuil is voor mensen zoals ik. Je ontwikkelt jezelf, daarmee besef je meteen dat je nog zoveel te leren hebt vergeleken met anderen. En de middelen ervoor zijn zeer schaars. Kom, Koos, zeg ik tegen mezelf, nu gaan we gezellig doen en gooien alles overboord.
Het is druk in de bioscoop, de meeste mensen komen voor dezelfde film: The Green Book. Het gaat over een hooggeschoolde Afro-Amerikaan en een Italiaan die in de Bronx woont. De Italiaan heeft een krap leven en is laaggeletterd, maar komt er niet voor uit. Hij heeft op straat zijn levenservaringen opgedaan en discrimineert nogal. Totdat hij met de Afro-Amerikaan op pad gaat als zijn chauffeur en lijfwacht. Dan groeien ze naar elkaar toe en worden de beste vrienden.
De kaartjes zijn bijna op, we kunnen niet bij elkaar zitten. Het maakt me niet uit, ik wil gewoon die film graag zien, net als de anderen uit de groep. Hier zit ik dan in de bioscoop, gescheiden van de rest maar het interesseert me niet. Ik denk aan mijn jeugd: hoe stil ik was, de eenzaamheid en de angst die ik constant voelde. Nu heb ik dat helemaal niet meer en dat wil ik ook niet meer.
Ik word van top tot teen bekeken. Het doet me niets, maar dat is wel eens anders geweest. Opvallen wilde ik niet, daarom bleef ik altijd rustig. Ik zocht ook altijd een plekje op waar ik het minst zichtbaar was. Zeker in de pauze. Meestal moest ik blijven zitten, omdat ik geen geld had voor drinken. Het water liep me dan in de mond als mensen met drinken en snoep bij me zaten. Nu heb ik dat gelukkig niet meer en kan ik wel iets te drinken kopen. Wat me opeens opvalt, is dat ik niet zenuwachtig ben of mezelf klein maak. Ik zit heerlijk ontspannen en voel totaal geen schaamte. De film begint, er zit humor in en ik lach voluit. Mijn buurvrouw gaat zo ver als ze kan bij haar dochter zitten. Ik lach erom, het doet me voor het eerst helemaal niets. Ik voel me zo vrij als een vogel. Dat gevoel zal ik vanaf vandaag altijd bij me houden. Weer een hoofdstuk afgesloten.
Ik besef dat ik mijn plaats al aardig heb ingenomen in het leven. Ik voel mezelf bevrijd van al die angsten van niet kunnen lezen en schrijven, al denk ik er nog regelmatig aan. Mijn zelfbeeld is veranderd. Ik lach, dans en zing veel meer in huis, zing in een koor en doe steeds meer waar ik zin in heb. Dat is veel te veel, maar ik wil ook nog zo veel inhalen omdat ik me zo gelukkig voel als ik het doe.